गेल्या 100 दिवसात न्युझीलंडमध्ये एकही रुग्ण आढळला नाही
बीड, दि.10 : मोठी मोठी देश कोरोनाच्या विळख्यातून बाहेर पडण्यासाठी हरतर्‍हेचे प्रयत्न करीत असताना छोट्याश्या न्युझीलंडने मात्र कोरोनावर पुर्णपणे विजय मिळवला. मागील 100 दिवसात आता या देशात एकही कोरोनाचा रुग्ण आढळलेला नाही. न्युझीलंडने हे यश कसं मिळवलं? हे या लेखातून जाणून घेऊ…
बीबीसीने दिलेल्या एका वृत्तात म्हटले आहे की, 2 फेब्रुवारीला फिलीपिन्समध्ये एका इसमाचा कोव्हिड-19 मुळे मृत्यू झाला. कोव्हिड-19 मुळे चीनबाहेर झालेला हा पहिला मृत्यू होता. तोपर्यंत न्यूझीलंडमध्ये कोरोनाचा रुग्ण आढळला नव्हता, पण तरीही दुसर्‍याच दिवशी न्यूझीलंडने चीनमधून येणार्‍या वा चीनमार्गे येणार्‍या परदेशी व्यक्तींच्या येण्यावर बंदी घातली. चीनमधून परत येणार्‍या न्यूझीलंडच्या नागरिकांना देशात दाखल झाल्यानंतर 14 दिवस विलगीकरणात राहण्याचा नियम करण्यात आला. हा व्हायरस जसा जगभर पसरू लागला तशी इराणमधून येणार्‍या विमानप्रवाशांवरही बंदी घालण्यात आली. कारण न्यूझीलंडमधला पहिला रुग्ण इराणशी संबंधित होता. यासोबतच दक्षिण कोरिया, उत्तर इटलीमधून येणार्‍या आणि लक्षण दिसणार्‍या सर्वांवरच निर्बंध घालण्यात आले. त्यानंतर 16 मार्चच्या मध्यरात्रीपासून बाहेरच्या देशातून न्यूझीलंडमध्ये दाखल होणार्‍या सर्वांवरच न्यूझीलंडच्या नागरिकांवरही देशात दाखल झाल्यानंतर सेल्फ आयसोलेशनमध्ये जाण्याचा नियम लावण्यात आला. फक्त पॅसिफिक महासागरातल्या देशातील बेटांवरून येणार्‍या प्रवाशांना यातून वगळण्यात आलं. कारण याभागात कोरोनाचा प्रादूर्भाव फारसा नव्हता. हे निर्बंध जगातले सर्वात कठोर निर्बंध होते. या निर्बंधामुळे पंतप्रधान जेसिंडा आर्डन यांच्यावर प्रचंड टिकाही झाली. परंतु त्या मागे हटल्या नाहीत.
त्यानंतर काहीच दिवसांत पंतप्रधान आर्डन यांनी देशाची सीमा सर्व प्रकारच्या नागरिकांसाठी बंद करण्याचा अभूतपूर्व निर्णय घेतला. सुरुवातीच्या टप्प्यातच काही हजारांच्या घरात रुग्णसंख्या असतानाच हा निर्णय घेण्यात आल्याने लोकांची आवक थांबली आणि त्यांना कम्युनिटी ट्रान्समिशनही थांबवता आलं.
पंतप्रधान जेसिंडा आर्डन यांनी यांनी 8 जूनला जाहीर केलं की गेल्या 17 दिवसांमध्ये देशात कम्युनिटी ट्रान्समिशन नसून सगळे रुग्ण पूर्णपणे बरे झाले आहेत. न्यूझीलंडमधून व्हायरसचा संसर्ग थांबवला असल्याची आम्हाला खात्री आहे, असे त्या म्हणाल्या. त्याचवेळी त्यांनी लॉकडाऊन उठवलं आणि आयुष्य जवळपास नॉर्मल झालं, पण सोशल डिस्टंसिंग कायम राहिलं. देशाच्या सीमा परदेशी नागरिकांसाठी अजूनही बंद आहेत. आणि त्या कधी खुल्या होतील याविषयी काहीही माहिती देण्यात आली नाही. युकेमधील दोन महिला देशात दाखल झाल्या आणि त्यांचा क्वारंटाईन कालावधी पुर्ण होण्यापुर्वीच त्यांना सोडण्यात आले. त्यानंतर या महिलांनी मोठा प्रवास केला. या निष्काळजीपणाचीच मोठी किंमत न्युझिलंडला चुकवावी लागली होती. या निष्काळजीपणामुळे रुग्णसंख्या अचानक वाढली नसली तरी यामुळे लोकांमध्ये संताप उमटला आणि 2 जुलैला आरोग्यमंत्री डेव्हिड क्लार्क यांनी राजीनामा दिला. लॉकडाऊनच्या नियमांचं उल्लंघन करत स्वतःच्या कुटुंबाला बीचवर नेल्यामुळे यापूर्वीच त्यांची पदावनती करण्यात आली होती.
एखाद्या लहान आणि दुर्गम देशासाठी आपल्या सीमा पूर्णपणे बंद करणं हे आर्थिकदृष्ट्या महाग ठरतं. सध्या देण्यात येत असलेल्या सबसिडीज फार काळ ठेवता येणार नाहीत आणि न्यूझीलंडला परत परदेशी पर्यटक आणि कामगारांची गरज भासेल. जगापासून असे किती काळ आपण संबंध तोडून राहू शकतो याबाबत आता न्यूझीलंडने विचार करण्याची वेळ आली असल्याचं माजी पंतप्रधान हेलन क्लार्क यांच्यासह अनेकांनी बोलून दाखवलंय.
न्यूझीलंडची कमी लोकसंख्या आणि त्यांचं इतर देशांपासून दूर असणं याचा या प्रयत्नांत नक्कीच फायदा झाला. पण हे या यशामागचं एकमेव कारण नसल्याचं प्रा. बेर्का सांगतात.
सक्षम सरकार आणि यंत्रणा असणार्‍या कोणत्याही देशात ही धोरणं काम करतील, ते सांगतात. व्हिएतनाम, तैवान आणि चीनचं उदाहरण ते देतात.
युके आणि त्यासोबतच युरोप आणि उत्तर अमेरिकेचा विचार करून मी चकित होतो. कारण नेहमी या देशांकडे आम्ही सार्वजनिक आरोग्य यंत्रणेचं चांगलं उदाहरण म्हणून पाहतो, ते म्हणतात.
या देशांऐवजी आशियातल्या तैवानसारख्या लहान देशांनी या रोगावर मात करण्यात चांगलं यश मिळवत नवीन वस्तुपाठ घातले.
लांबून या सगळ्याकडे पाहताना असं का व्हावं हे कोडं आहे, कारण युकेकडे मोठं वैज्ञानिक ज्ञान आणि आरोग्य व्यवस्था आहे. त्यांनी पुराव्यांचा अभ्यास करत न्यूझीलंडसारखा पॅटर्न तयार केलेला नाही. आपली धोरणं ही विज्ञानावर आधारित असल्याचं म्हणत युके सरकारने याआधी आपल्या कोरोना व्हायरससाठीच्या धोरणांची पाठराखण केली होती.
